Gwiazdy Mystry - Stars of Mystra

Kurs tlumaczenia modow do Baldur's Gate II, III

by Aristo & morgan


III. Zagadnienia związane z tokenami


Spis treści

Wprowadzenie

O tokenach ogólnie

Tokeny deklinacyjne

Wprowadzenie

1) <PRO_HISHER>

2) <PRO_HIMHER>

3) <PRO_MALEFEMALE>

4) <PRO_SIRMAAM>

Token rodzaju

Wprowadzenie

1) <PRO_HESHE>

Tokeny imienne

Wprowadzenie

1) <CHARNAME>

a) dopełniacz

b) celownik

c) biernik

d) narzędnik

e) miejscownik

2) <GABBER>

3) <PLAYER1>, <PLAYER2>, <PLAYER3>, <PLAYER4>, <PLAYER5>, <PLAYER6>

Tokeny osobowe

Wprowadzenie

1) <PRO_LADYLORD>

2) <PRO_GIRLBOY>

3) <PRO_BROTHERSISTER>

4) <PRO_MANWOMAN>

5) <PRO_SONDAUGHTER>

6) <PRO_RACE>



Wprowadzenie


O tokenach ogólnie


W linijkach dialogowych występują niekiedy tzw. tokeny, tj. zmienne wprowadzające do tekstu różnego rodzaju elementy, zawierające np. imiona, rasy, płeć, określenia czasu i in. Wszystkich tokenów jest kilkadziesiąt (lista), my przedstawimy te ważniejsze.


Tokeny deklinacyjne


Wprowadzenie


Tokeny, które na potrzeby niniejszego poradnika określiliśmy mianem deklinacyjnych, realizują rodzaj protagonisty i pozwalają w jakimś stopniu trzymać się prawideł języka polskiego, jeśli chodzi o odmianę przez przypadki zaimków (rzadziej przymiotników i rzeczowników odprzymiotnych). Należy pamiętać, że żaden z przypadków nie jest realizowany ani kompensowany w pełni, a jedynie w pewnym, na ogół dość nieznacznym, stopniu.

Spośród przypadków występujących w języku polskim swoje tokeny mają dopełniacz, celownik, biernik i narzędnik. O ile w przypadku mianownika jest on niepotrzebny, a wołacza niemożliwy do utworzenia, o tyle doskwiera brak możliwości operowania choćby namiastką miejscownika. Tym bardziej że kilka tokenów – z racji specyfiki języka polskiego (przede wszystkim poruszany w części II niniejszego poradnika problem fleksji) – jest w tłumaczeniu niezbyt przydatnych.



1) <PRO_HISHER>


Token ten realizuje dopełniacz i podstawia 'ego'/'ej':

– j<PRO_HISHER> -> jego/jej (niestety w rodzaju męskim zaimek ten pojawi się wyłącznie w formie akcentowanej, więc koniecznym jest umieszczanie go przed czasownikiem),

– t<PRO_HISHER> -> tego/tej,

– któr<PRO_HISHER> -> którego/której,

– ni<PRO_HISHER> -> (+ bez, dla, do, od, podług, u, wedle, zamiast, z oraz jego rozwinięcia: spod, sponad, spoza, sprzed, zza) niego/niej.

Możliwość użycia pozostałych zaimków przymiotnych (np. żadn<PRO_HISHER>, każd<PRO_HISHER>, jaki<PRO_HISHER>, pewn<PRO_HISHER>) czy dzierżawczych (moj<PRO_HISHER>, twoj<PRO_HISHER>, nasz<PRO_HISHER>, wasz<PRO_HISHER>) bądź liczebników (pierwsz<PRO_HISHER> itd.), jest w zasadzie czysto hipotetyczna z uwagi na niemal pełną niemożność odmiany rzeczownika je określającego, a możliwe do użycia. Możliwe są rzecz jasna sytuacje, gdzie nie będzie potrzebny rzeczownik lub będzie można użyć rzeczownika odprzymiotnego (choć te ostatnie są raczej nowymi tworami w języku i na ogół nie przystają do słownika terminów stosowanych w Sadze BG), aczkolwiek efekt może przypominać skecze z Monty Pythona – np.:

~Nie możemy was przepuścić, o ile imię żadn<PRO_HISHER>/każd<PRO_HISHER> z was to miano nasz<PRO_HISHER> znajom<PRO_HISHER>.~

Można? Jak widać, można, choć niekoniecznie z sensem.

Nawet tak wydawałoby się naturalne z punktu widzenia obecnego języka zdanie:

~Musimy poprosić nasz<PRO_HISHER> znajom<PRO_HISHER> imieniem <CHARNAME>.~ (token imienia protagonisty – omówiony zostanie w jednej z dalszych sekcji).~

jest "zbyt nowoczesne", jak na standardy BG.



2) <PRO_HIMHER>


Token ten realizuje celownik i podstawia 'emu'/'ej':

– j<PRO_HIMHER> -> jemu/jej (niestety w rodzaju męskim zaimek ten pojawi się wyłącznie w formie akcentowanej, więc koniecznym jest umieszczanie go przed czasownikiem),

– t<PRO_HIMHER> -> temu/tej,

– któr<PRO_HIMHER> -> któremu/której,

– ni<PRO_HIMHER> -> (+ ku) niemu/niej.

Pozostałe możliwości prezentują się podobnie jak przy dopełniaczu.



3) <PRO_MALEFEMALE>


Token ten realizuje biernik i podstawia 'go'/'':

– <PRO_MALEFEMALE> -> go/ją.



4) <PRO_SIRMAAM>


Token ten realizuje narzędnik i podstawia 'nim'/'nią':

– <PRO_SIRMAAM> -> (+ (po)między, (po)nad, pod, poza, przed, wraz z ... a/i, z, za) nim/nią.



Token rodzaju


Wprowadzenie


Token, który na potrzeby niniejszego poradnika określiliśmy mianem tokenu rodzaju, realizuje rodzaj protagonisty i pozwala w jakimś stopniu trzymać się prawideł języka polskiego, jeśli chodzi o jego używanie. Należy pamiętać, że nie realizuje ani kompensuje go w pełni, a jedynie w pewnym, niżej omówionym dokładnie, stopniu.



1) <PRO_HESHE>


Token ten dodaje literę 'a' w przypadku żeńskiej wersji wypowiedzi (dotyczy głównego bohatera – vide: rozważania odnośnie do rodzaju w części II niniejszego podręcznika).

Dość użyteczny token, dzięki któremu można w niektórych sytuacjach sformułować wypowiedź uwzględniającą obie płci, używając jednej linijki. Zamiast pisać tak:

@34 = ~Zgodził się wziąć mnie ze sobą, gdy będzie opuszczał to miejsce.~ ~Zgodziła się wziąć mnie ze sobą, gdy będzie opuszczała to miejsce.~

można zrobić tak:

@34 = ~Zgodził<PRO_HESHE> się wziąć mnie ze sobą, gdy będzie opuszczał<PRO_HESHE> to miejsce.~

U gracza, który stworzył sobie postać męską, pojawią się czasowniki bez dodatkowych końcówek, a żeńską – z końcówką "-a".

Kiedy zostaje użyty do dodania końcówki, możliwe są następujące sekwencje:

1) litera-token-spacja,

2) litera-token-znak przestankowy.


Użyteczność tego tokenu jest nawet większa, niż się to na pierwszy rzut oka wydaje. Można bowiem wstawić go w środek słowa:

@1 = ~Rano chciał<PRO_HESHE>bym w końcu wyruszyć.~

Gdy gra się mężczyzną da "chciałbym", kobietą – "chciałabym".

W przypadku takiego użycia, wstawia się go w słowo, łącząc z sąsiadującymi znakami bez odstępów pomiędzy poszczególnymi członami!


Token ten jest jedyną możliwością przynajmniej częściowego obejścia ograniczeń plików zdefiniowanych odnośnie do rodzaju (typu setup.tra – więcej o nich w części I, a o zagadnieniu problemu rodzaju w części II), w których – jak już pisaliśmy – WeiDu nie obsługuje stringu dla rodzaju żeńskiego. Następująca konstrukcja tekstu skryptu:

@8 = ~Miał<PRO_HESHE>bym do niego sprawę.~

sprawi, że nad głową protagonisty w cutscence pojawi się zdanie z czasownikiem w odpowiedniej dla jego płci formie.

Token może również posłużyć do dodania końcówki "-a" do innych niż czasownik części mowy, lecz są to sytuacje stosunkowo rzadkie, np.:

~Sam<PRO_HESHE> jestem ciekaw<PRO_HESHE>.~ (grający mężczyzną ujrzy: "Sam jestem ciekaw.", kobietą zaś: "Sama jestem ciekawa.").

Inne – niebędące czasownikami – słowa, do których da się dołączyć ten token, a które (przynajmniej teoretycznie) mogą opisywać głównego bohatera, to np.:

1) liczebnik: trzeci,

2) zaimek: on,

3) przymiotniki: głupi, średni, ostatni; inne tylko w wyjątkowych (na ogół archaicznych) przypadkach:

@12 = ~Wielcem rad<PRO_HESHE>.~ (grający mężczyzną ujrzy: "Wielcem rad.", kobietą zaś: "Wielcem rada.").



Tokeny imienne


Wprowadzenie


Tokeny, które na potrzeby niniejszego poradnika określiliśmy mianem imiennych, realizują używanie imienia nadawcy, odbiorcy bądź przedmiotu rozmowy i pełnią często funkcję fatyczną względnie symboliczną. Należy pamiętać, że charakter języka polskiego znacznie utrudnia, czasem wręcz uniemożliwia, stosowanie ich zgodnie z zamysłem autora.



1) <CHARNAME>


Jest to najpowszechniej występująca zmienna, zamiast której w okienku dialogowym w grze pojawia się imię stworzonej przez gracza postaci.

Wywołane tokenem imię to pojawi się w grze zawsze w mianowniku. Należy mieć to na względzie, ponieważ w czasie formułowania brzmienia wypowiedzi przez tłumaczącego, może rodzić to pewne problemy natury stylistycznej.

Jak już zauważyliśmy w I części niniejszego podręcznika, z protagonistą związane są trzy rodzaje zdań:


A) Wypowiedzi głównego bohatera – z wyjątkiem sytuacji ekstremalnych mówi on o sobie w mianowniku.


B) Wypowiedzi adresowane do głównego bohatera – jest to najczęstsze użycie tego tokenu. Zgodnie z prawidłami języka polskiego, imię powinno być w takim przypadku użyte w wołaczu, a nie w mianowniku. Tak brzmi ogólna zasada, w tej sytuacji nie jest to jednak możliwe, bo mamy narzucony mianownik i wypowiedź brzmi zazwyczaj niepoprawnie stylistycznie. Pewnym półśrodkiem jest przesunięcie tokena na początek zdania, jak w poniższym przykładzie:

@10 = ~It seems that I am in your debt again, <CHARNAME>. Once more, I thank you for rescuing me.~

@10 = ~Wygląda na to, że ponownie jestem twoją dłużniczką, <CHARNAME>. Po raz kolejny dziękuję ci za ratunek.~

@10 = ~<CHARNAME>, wygląda na to, że ponownie jestem twoją dłużniczką. Po raz kolejny dziękuję ci za ratunek.~

Jeśli podstawimy sobie w miejsce tokena dowolne imię, np. Abdel, to zauważymy, że ta druga wersja zabrzmi odrobinę korzystniej. Nie zawsze jest to jednak możliwe. W skrajnych przypadkach można przetłumaczyć wypowiedź z opuszczeniem tokena.


C) Wypowiedzi o głównym bohaterze – mogą być formułowane w każdym przypadku prócz wołacza. W przypadkach innych niż mianownik mamy do wyboru:

1) Przetransformowanie zdania tak, by token został użyty w mianowniku – mimo pozornych trudności jest to częstokroć najłatwiejsze rozwiązanie, niestety nie zawsze wykonalne bez znacznego uszczerbku na jakości.

2) Zrezygnowanie z tokenu imiennego – choć nie jest to – jak by się mogło wydawać – rozwiązanie problemu, a dopiero początek drogi wiodącej ku jego rozwiązaniu. Relatywnie rzadkie są bowiem sytuacje, w których wiemy od razu, że mowa jest o protagoniście (warunkiem koniecznym jest wystąpienie jego/jej określenia wcześniej w obrębie tej samej rozmowy – szczególnie ciężko jest o to we wtrąceniach, vide: część I niniejszego poradnika), więc pominięcie w tej sytuacji tokenu sprawiłoby, iż wypowiedź stałaby się niezrozumiała lub wręcz błędna. Dlatego w większości przypadków nie jest możliwym go sobie tak ad hoc pominąć, niemal zawsze konieczne jest użycie jakiejś formy kompensacji – zastąpienie go którymś z tzw. tokenów pomocniczych bądź innym określeniem protagonisty.

Przeanalizujmy następujący przykład:

@102 = ~He may be an old and dear friend of yours Hrothgar, but he would not be the first to try and manipulate <CHARNAME> for their own ends. I reserve my judgement until this task is done.~

Przetłumaczenie wprost nie wchodzi w grę; z uwagi na to, że jest to wtrącenie, odpada też zastosowanie zaimka (w banterach bywa z tym łatwiej). Zdanie to jest jednak na tyle plastyczne, że możemy ukazać wszystkie wspomniane powyżej możliwości (przetłumaczymy tylko pogrubiony fragment):

1) Przemiana tokenu do mianownika:

@102 = ~(...) ale nie byłaby to pierwsza taka sytuacja, kiedy <CHARNAME> zostaje wykorzystany dla czyichś celów. (...)~ ~(...) ale nie byłaby to pierwsza taka sytuacja, kiedy <CHARNAME> zostaje wykorzystana dla czyichś celów. (...)~.

2) Zastąpienie tokenu protagonisty innym określeniem:

@102 = ~(...) ale nie byłby on pierwszą osobą, która próbuje wykorzystać naszego przywódcę do własnych celów. (...)~ ~(...) ale nie byłby on pierwszą osobą, która próbuje wykorzystać naszą przywódczynię do własnych celów. (...)~

3) Akurat w przypadku tego zdania można pokusić się o pominięcie tokenu, zastąpienie go grupowym zaimkiem osobowym:

@102 = ~(...) ale nie byłby on pierwszą osobą, która w taki sposób próbuje wykorzystać nas do własnych celów. (...)~


Czas na analizę deklinacji i sposobów jej omijania. Prześledźmy pokrótce każdy przypadek z osobna (oczywiście nie podajemy tu klucza, a jedynie przykłady):


a) dopełniacz


Zdanie:

@19 = ~Yes, indeed, I dislike <CHARNAME>.~

powinniśmy przetłumaczyć jako:

@19 = ~W rzeczy samej, nie lubię <CHARNAME>.~

ale dałoby nam to w przypadku Abdela: Tak, w rzeczy samej, nie lubię Abdel (i tak został kobietą).

Przekształcenie tego zdania, by nie stracić tokenu ani sensu, jest dość trudne. Trzeba spróbować rozwiązać to inaczej, np. z pomocą tokenu deklinacyjnego odpowiadającego dopełniaczowi (by utrzymać związek rządu dla czasownika nie lubić) – <PRO_HISHER>. Jak pisaliśmy powyżej, w zależności od rodzaju podstawia 'ego albo 'ej', należy go więc uzupełnić.

Chyba najlepszym rozwiązaniem byłoby następujące przetłumaczenie:

@19 = ~<CHARNAME>? W rzeczy samej, j<PRO_HISHER> nie lubię.~

Da nam to w przypadku Abdela: Abdel? W rzeczy samej, jego nie lubię.

Oczywiście to tylko jedna z możliwości, bo przecież można dać np.:

~<CHARNAME>! J<PRO_HISHER> w istocie nie lubię.~

Da to: Abdel! Jego w istocie nie lubię.


b) celownik


Zdanie:

@5 = ~Give it to <CHARNAME>. Quickly!~

powinniśmy przetłumaczyć jako:

@5 = ~Daj to <CHARNAME>! Szybko!~

ale dałoby nam to w przypadku Abdela: Daj to Abdel! Szybko! (więc raczej wyglądałoby na pominięcie przecinka i zwrócenie się bezpośrednio do protagonisty.)

Zatem tak, jak w przypadku dopełniacza, tak i tutaj musimy sięgnąć po inne rozwiązanie. Sytuacja z tokenem deklinacyjnym wygląda podobnie, jak w dopełniaczu – przypisany celownikowy <PRO_HIMHER> podstawia w zależności od rodzaju 'emu' albo 'ej', które również należy uzupełnić. Mimo to zdanie: "Daj to j<PRO_HIMHER>!" (Daj to jemu/jej) jako nacechowane brzmi dziwnie. Nawet po przesunięciu zaimka przed czasownik: "J<PRO_HIMHER> to daj!" (Jemu/Jej to daj) wciąż brzmi niezbyt naturalnie, aczkolwiek w większości przypadków użycia byłoby poprawnym (o ile oczywiście z rozmowy wynikałoby, że mowa o protagoniście).

Innym rozwiązaniem jest:

@5 = ~<CHARNAME> ma to otrzymać! Spiesz się!~

Da nam to w przypadku Abdela: Abdel ma to otrzymać! Spiesz się!


c) biernik


Zdanie:

@19 = ~Yes, indeed, I like <CHARNAME>.~

powinniśmy przetłumaczyć jako:

@19 = ~W rzeczy samej, lubię <CHARNAME>.~

ale dałoby nam to w przypadku Abdela: W rzeczy samej, lubię Abdel.

W przypadku biernika możemy czasem pozbyć się tego tokenu i użyć <PRO_MALEFEMALE>, który podstawi 'go' albo 'ją':

@19 = ~<CHARNAME>? W rzeczy samej, lubię <PRO_MALEFEMALE>.~

Da nam to w przypadku Abdela: Abdel? W rzeczy samej, lubię go.


d) narzędnik


Zdanie:

@119 = ~Nowadays, I travel with <CHARNAME> across the world.~

powinniśmy przetłumaczyć jako:

@119 = ~Obecnie przemierzam świat z <CHARNAME>.~

ale dałoby nam to w przypadku Abdela: Obecnie przemierzam świat z Abdel.

Możemy tradycyjnie sięgnąć do tokenu deklinacyjnego, w przypadku narzędnika – <PRO_SIRMAAM>, który podstawi 'nim' albo 'nią', co wiąże się z koniecznością użycia jakiegoś przyimka (listę możliwych podaliśmy przy okazji opisu tego tokenu). Do tego nadrzędnik wyraża towarzyszenie komuś/czemuś, więc można także zmienić centrum. Jak widać mamy różnorakie rozwiązania. Przede wszystkim można sięgnąć po to drugie rozwiązanie (w poniższych zdaniach miejsce okolicznika czasu nie jest zamierzone):

@119 = ~<CHARNAME> i ja przemierzamy obecnie świat.~ lub ~<CHARNAME> przemierza obecnie świat wraz ze mną.~ (sugerują jednak zbyt chyba bliską relację z protagonistą)

Innym, znacznie lepszym, rozwiązaniem jest:

@119 = ~<CHARNAME> przemierza świat, a ja obecnie j<PRO_HIMHER> towarzyszę.~ (oczywiście wracamy do nacechowania tokenu odpowiadającemu celownikowi)

Da to w przypadku naszego nieśmiertelnego Abdela: Abdel przemierza świat, a ja obecnie jemu towarzyszę.

Kolejnym rozwiązaniem jest użycie anonsowanego wcześniej tokenu narzędnika:

@119 = ~Obecnie przemierzam z <PRO_SIRMAAM> świat.~ (o ile oczywiście ze zdania wynika, o kim mowa)

Da nam to w przypadku Abdela: Obecnie przemierzam z nim świat.

Jeśli nic z powyższego nie pasuje, w ostateczności można sięgnąć po formę rozszerzoną:

@119 = ~Obecnie przemierzam świat z osobą zwaną <CHARNAME>.~


e) miejscownik


Zdanie:

@2 = ~She told us a lot about <CHARNAME>~

powinniśmy przetłumaczyć jako:

@2 = ~Powiedziała nam sporo o <CHARNAME>.~

ale dałoby nam to w przypadku Abdela: Powiedziała nam sporo o Abdel.

Miejscownik niestety nie jest realizowany żadnym tokenem (aż szkoda, że nie zlikwidowano dlań niemal nieprzydatnego <PRO_RACE> czy <PRO_SONDAUGHTER>), dlatego też trzeba niedogodność w przekładzie obejść sposobami "naturalnymi".

@2 = ~<CHARNAME> był<PRO_HESHE> głównym tematem rozmowy. Dowiedzieliśmy się sporo.~ (ewentualnie: najbardziej zajmującym – jedno i drugie wynika z charakteru zdania, gdzie fakt rozmowy jest bezspornie informacją centralną)

Da nam to w przypadku Abdela: Abdel był głównym tematem rozmowy. Dowiedzieliśmy się sporo.



2) <GABBER>


Token ten jest podobny do <CHARNAME> – w jego miejsce na ekranie gry pojawia się imię aktualnego rozmówcy, niekoniecznie jednak protagonisty.

Zdarza się, że dialog w grze jest uwarunkowany w taki sposób, że ktoś ma np. zainicjować rozmowę, zwracając się nie do naszej głównej postaci, ale do członka drużyny stojącego najbliżej. Może się przytrafić, że będzie to akurat nasz protagonista, ale równie dobrze ktoś inny z drużyny. W takiej sytuacji w miejsce tokenu pojawi się imię tej właśnie osoby (np. Imoen, Jaheira), w mianowniku oczywiście.


Token ten w aspekcie uregulowania rodzaju rządzi się podobnymi prawami co powyższy (czyli odnoszą się do niego rozważania z części II i niniejszej) – oczywiście z pewnymi różnicami:


A) Wszystkie zaczynające się od 'PRO_' tokeny (na potrzeby niniejszego poradnika będziemy je nazywać pomocniczymi) odnoszą się do protagonisty, każdy z nich posiada jednak pozbawioną wspomnianego przedrostka wersję odnoszącą się do dowolnej postaci w drużynie. Sytuację tę obrazuje niniejsza tabelka:

protagonista dowolny członek drużyny
<CHARNAME> <GABBER>
<PRO_HISHER> <HISHER>
<PRO_HIMHER> <HIMHER>
<PRO_MALEFEMALE> <MALEFEMALE>
<PRO_SIRMAAM> <SIRMAAM>
<PRO_HESHE> <HESHE>

Tokenów pomocniczych jest więcej, niż dotychczas poznane (wliczają się do nich także osobowe, o których powiemy sobie później), jednak powyższe prawo odnosi się do nich wszystkich.


B) Koniecznym jest zwracanie bacznej uwagi na używanie odpowiedniej formy danego tokenu w rozmowach, w których uczestniczy dowolny członek drużyny (tj. uwarunkowanych na użycie tokenu <GABBER> lub tokenów pomocniczych bez przedrostka 'PRO_'). Nie należy w nich używać tokenów powiązanych z tokenem <CHARNAME> (tj. odnoszących się wyłącznie do protagonisty). Taka niekonsekwencja tłumaczącego uwidoczni się później w grze, jeżeli rozmowa będzie prowadzona z członkiem drużyny o płci innej niż płeć protagonisty. Wówczas w wypowiedziach pojawią się formy słowne, które pod względem rodzaju nie będą się zgadzały z płcią członka drużyny uczestniczącego w rozmowie, ponieważ zostały utworzone dla płci protagonisty. Np.:

@15 = ~<GABBER>, wiesz, co miał<PRO_HESHE>byś robić?~

W przypadku, gdy gramy mężczyzną, a rozmówczynią jest Imoen, da to następujący efekt: "Imoen, wiesz, co miałbyś robić?".



3) <PLAYER1>, <PLAYER2>, <PLAYER3>, <PLAYER4>, <PLAYER5>, <PLAYER6>


Używane są na ogół przy wymienianiu członków drużyny, każdy z nich podstawia (oczywiście w mianowniku) imię danej, określonej osoby w drużynie:

1) <PLAYER1> jest co do zasady identyczny w stosunku do <CHARNAME>, podstawia imię protagonisty.

2) Kolejne realizują podstawianie imion pozostałych osób w drużynie. Należy przy tym pamiętać, że ich użyteczność jest znacznie mniejsza niż tokenu <GABBER> – bowiem tokeny pomocnicze i tak będą realizować rodzaj aktualnego rozmówcy.



Tokeny osobowe


Wprowadzenie


Tokeny, które na potrzeby niniejszego poradnika określiliśmy mianem osobowych, realizują rodzaj protagonisty i pozwalają w jakimś stopniu trzymać się prawideł języka polskiego, jeśli chodzi o zwracanie się do protagonisty, względnie jego określanie. Nie są one tokenami imiennymi, ale przy ich pomocy ktoś zwraca się do rozmówcy, a one same też mogą rządzić zastosowaniem tokenów pomocniczych. Należy pamiętać, że żaden z tych tokenów nie jest realizowany ani kompensowany w pełni, a jedynie w pewnym, szczegółowo poniżej zanalizowanym, stopniu.



1) <PRO_LADYLORD>


Token ten pozwala na uprzejme tytułowanie głównego bohatera. Podstawia formę apelatywną w wołaczu: 'panie'/'pani'.

Słowa zwracane przez ten token zaczynają się zawsze od małej litery, zatem rozpoczęcie od niego zdania nie wchodzi w grę. Nie ma natomiast przeszkód, by stosować go we wtrąceniach lub np. po zwrocie powitalnym (szczególnie że oddawane słowa występują w użytecznym w takich sytuacjach wołaczu). Przykład:

@200 = ~Witaj, <PRO_LADYLORD>. Zechciej, proszę, obejrzeć moje wysokiej jakości produkty. Mam tu najlepsze towary dla wiernych.~


Zastosowanie tego tokenu w przekładzie niemal zawsze zostanie wykluczone w sytuacji, gdy ma pojawić się przed nim przydawka:

@304 = ~Very well, honorable <PRO_LADYLORD>. Here is what I have to offer.~

@304 = ~Wspaniale, szlachetny panie. Oto, co mam na sprzedaż.~ ~Wspaniale, szlachetna pani. Oto, co mam na sprzedaż.~


Przydawka w wołaczu wygląda bowiem identycznie jak w mianowniku, a tej (poza nielicznymi przypadkami wspomnianymi przy okazji omawiania tokenu <PRO_HESHE>) nie da się zróżnicować ze względu na płeć żadnym tokenem. Jeżeli zaś w stringu występuje kilka językowych wyróżników płci protagonisty, a przy pomocy tokenów nie jest możliwe oddanie ich wszystkich (jak w powyższym przykładzie, gdzie przymiotnika "szlachetny" nie da się zróżnicować żadnym tokenem), wówczas tworzymy w tradycyjny sposób dwie oddzielne wersje wypowiedzi, bez użycia tokenów.



2) <PRO_GIRLBOY>


Token ten pozwala na lekceważące zwracanie się do protagonisty. Podstawia formę apelatywną w wołaczu: 'chłopcze'/'dziewczyno'. Możliwości użycia są identyczne, jak w przypadku <PRO_LADYLORD>.



3) <PRO_BROTHERSISTER>


Token ten pozwala na zwracanie się do protagonisty w zażyły sposób. Podstawia formę apelatywną w wołaczu: 'bracie'/'siostro'. Możliwości użycia są identyczne, jak w przypadku <PRO_LADYLORD>.



4) <PRO_MANWOMAN>


Token ten podstawia płeć głównego bohatera.

Niekiedy (zwłaszcza np. drowy) zwracają się do protagonisty, używając jego płci. Token jest o tyle dobrze wyważony, że podstawia: 'mężczyzn'/'kobiet', więc możliwe jest jego użycie we wszystkich przypadkach prócz celownika i miejscownika (mężczyźnie/kobiecie) – vide:

Przypadek Wstawiony token Tekst męski Tekst żeński
Liczba pojedyncza
Mianownik <PRO_MANWOMAN>a mężczyzna kobieta
Dopełniacz <PRO_MANWOMAN>y mężczyzny kobiety
Biernik <PRO_MANWOMAN>ę mężczyznę kobietę
Narzędnik <PRO_MANWOMAN>ą mężczyzną kobietą
Wołacz <PRO_MANWOMAN>o mężczyzno kobieto

Nieco gorzej sytuacja ma się w liczbie mnogiej, gdzie możemy go użyć w czterech przypadkach – dopełniaczu, celowniku, narzędniku i miejscowniku:

Przypadek Wstawiony token Tekst męski Tekst żeński
Liczba mnoga
Dopełniacz <PRO_MANWOMAN> mężczyzn kobiet
Celownik <PRO_MANWOMAN>om mężczyznom kobietom
Narzędnik <PRO_MANWOMAN>ami mężczyznami kobietami
Miejscownik <PRO_MANWOMAN>ach mężczyznach kobietach

Podobnie, jak w przypadku poprzedniego tokenu, także i tego nie możemy użyć na początku zdania.



5) <PRO_SONDAUGHTER>


Token ten pozwala na mówienie o protagoniście jako czyimś dziecku. Podstawia odmienioną przez rodzaj formę w mianowniku: 'syn'/'córka'. Również i tego tokenu nie można użyć na początku zdania.

Jest to całkowicie zmarnowany token – ma (miał) pozwolić na mówienie o protagoniście jako dziecku Bhaala, jednak już Irenicus w Lochach wykazał jego nieprzydatność ("Ach! Dziecię Bhaala się przebudziło."). A można było dać w zamian token deklinacyjny miejscownika albo dodatkowy rodzajowy (czasownikowy '-e-'/'-a-' lub przymiotnikowy '-y'/'-a').



6) <PRO_RACE>


Token podstawia rasę głównego bohatera.

W rzadkich sytuacjach ktoś zwraca się do naszego bohatera nie po imieniu, ale używając określenia rasy. Zamiast tego tokenu pojawia się wówczas w grze nazwa rasy, do której należy postać, ale zawsze w mianowniku i w rodzaju męskim (a więc: 'człowiek', 'elf', 'gnom', 'krasnolud', 'niziołek', 'półelf' albo 'półork'). Stąd też utrzymanie tego tokenu w przekładzie bywa trudne, a często niemożliwe.


Na ogół nie ma problemu, kiedy ktoś mówi o naszym bohaterze w trzeciej osobie i do tego ogólnie, np. ~<CHARNAME>, jako <PRO_RACE>, z pewnością dobrze to rozumie.~

Ktoś grający krasnoludem o imieniu Abdel zobaczy: "Abdel, jako krasnolud, z pewnością dobrze to rozumie."

Jednakże już w przypadku takiego prostego zdania: "What do you want here, <PRO_RACE>?", gdzie nasz bohater to np. kobieta rasy ludzkiej, wyszłoby nam "Czego tu chcesz, człowiek?", co jest nie do przyjęcia.




Pozostałe części poradnika:
I - kwestie techniczne | II - kwestie językowe